Οι αυτόματοι μετασχηματιστές διαφέρουν από τους συμβατικούς μετασχηματιστές κυρίως ως προς τον τρόπο λειτουργίας τους, τη δομή των τυλιγμάτων τους και τη χρήση για την οποία προορίζονται.
1. Τρόπος λειτουργίας: Σε έναν συμβατικό μετασχηματιστή, η τάση είτε αυξάνεται (μετασχηματιστής υψηλής τάσης) είτε μειώνεται (μετασχηματιστής χαμηλής τάσης), ενώ το ρεύμα ρυθμίζεται αντιστρόφως ανάλογα. Ωστόσο, ο αυτομετασχηματιστής είναι ένας ειδικός μετασχηματιστής που διαθέτει μόνο ένα τύλιγμα. Αυτό σημαίνει ότι η τάση δεν μεταβάλλεται, αλλά ρυθμίζεται μόνο το ρεύμα.
2. Δομή των περιελίξεων: Ένας συμβατικός μετασχηματιστής αποτελείται από δύο τυλίγματα, το πρωτεύον και το δευτερεύον τύλιγμα, τα οποία είναι μαγνητικά συνδεδεμένα μεταξύ τους. Τα τυλίγματα αυτά είναι ηλεκτρικά μονωμένα μεταξύ τους. Σε έναν αυτομετασχηματιστή, ωστόσο, υπάρχει μόνο ένα ενιαίο τύλιγμα, το οποίο είναι χωρισμένο στο κέντρο. Αυτό διακόπτει το κύκλωμα και η ροή ρεύματος μπορεί να μειωθεί.
3. Προβλεπόμενη χρήση: Οι αυτόματοι μετασχηματιστές χρησιμοποιούνται κυρίως σε εφαρμογές όπου το ρεύμα πρέπει να ρυθμίζεται χωρίς να αλλάζει η τάση. Ένα συνηθισμένο παράδειγμα είναι η τεχνολογία φωτισμού, όπου η τάση πρέπει να διατηρείται σταθερή, ενώ η ροή ρεύματος μειώνεται για εξοικονόμηση ενέργειας. Οι αυτόματοι μετασχηματιστές χρησιμοποιούνται επίσης σε ορισμένους ηλεκτροκινητήρες και ηλεκτρονικές συσκευές για τον έλεγχο της ροής του ρεύματος.
Συνοψίζοντας, οι αυτομετασχηματιστές έχουν μόνο ένα τύλιγμα σε σύγκριση με τους συμβατικούς μετασχηματιστές και ρυθμίζουν τη ροή του ρεύματος διατηρώντας σταθερή την τάση. Χρησιμοποιούνται κυρίως σε εφαρμογές όπου απαιτείται μείωση του ρεύματος χωρίς αλλαγή της τάσης για εξοικονόμηση ενέργειας.